W sprawach rodzinnych mediator pomaga członkom rodziny w przeprowadzeniu trudnej rozmowy w sposób bezpieczny i spokojny, tak, aby prowadziła w kierunku akceptowanym przez obie strony. Jego rolą jest przede wszystkim ułatwienie procesu porozumiewania się miedzy stronami.

Dobrowolność oznacza swobodę uczestnictwa w mediacji i zawarcia porozumienia. Strony konfliktu nie są zmuszane do podjęcia mediacji lub do osiągniecia porozumienia ani przez mediatorów, ani przez sąd lub osoby postronne. Także po rozpoczęciu mediacji każda ze stron może się z niej w każdej chwili wycofać. Wywieranie nacisku na strony, aby podjęły mediacje wbrew woli, nie daje efektów, a może wręcz doprowadzić do eskalacji konfliktu. Dobrowolność uczestnictwa nie jest jednak równoznaczna z całkowitą nieobecnością presji, która ma nakłonić strony do próby rozwiązania sporu na drodze mediacji.

Mediatorzy są w tym procesie bezstronni, czyli nie opowiadają się za żadną ze stron i w równym stopniu angażują się w pomoc każdej z nich.

Mediatorzy nie oceniają zarówno osób, ich zachowania jak i proponowanych rozwiązań. Pozostają neutralni wobec sposobu rozwiązania konfliktu i czynionych przez strony uzgodnień. Mediatorzy akceptują wszelkie rozwiązania (w tym również brak porozumienia!), które strony uważają za właściwe w ich sytuacji. Odpowiedzialność za rozwiązanie konfliktu oraz kształt porozumienia spoczywa na stronach.

Mediacja ma charakter poufny.